PİL SEÇİMİ
Piller elektrikli modellerde toplam uçuş süresini etkileyen en önemli parçalardan biridir. Pillerin yapısında bulundurdukları kimyasallara göre Nickel Cadmium (NiCd), Nickel Metal Hydride (NiMH), and Lithium Polymer (LiPo) çeşitleri vardır. Her pil tipinin şarj, deşarj edilmesi ve saklanması farklılıklar göstermektedir. Bu nedenle pilleri kullanmadan önce mutlak kullanım kılavuzlarını okumakta fayda vardır.
Piller üzerinde 2100mAh, 22C, 11.1 V. 3S1P gibi veriler vardır. Modellerimiz için pil seçerken bu değerleri anlamını bilip ona göre pil seçmeniz gereklidir. Bu nedenle pil hakkında bu verileri teorik olarak inceleyeceğim.
11,1 V :
V, gerilim birimi Volt anlamında kullanılmaktadır. Yani bu pilin gerilim değeri 11.1 Volt demektir.
3S1P :
Pilin yapısını oluşturan hücrelerin bağlanma şeklidir. S, Serial – Seri anlamına, P de Parallel – Paralel anlamına gelmektedir. Yani 3S1P, 3 adet seri bağlanmış pil hücresi demektir.
Piller ihtiyaç olan gerilim ve akımı sağlamak için pil hücrelerinin çeşitli kombinasyonlarda bağlanması ile oluşur. Hücreler seri bağlandığında dava fazla gerilim (Volt) vermektedirler. Daha fazla akım içinse piller paralel bağlanır. Bu yöntem tercih edilen bir yöntem değildir. Paralel bağlı pil hücrelerindeki gerilimlerin ve iç dirençlerinin birbirinden farklı olabilmesi nedeni ile hücrelerin birbirlerini etkileyip durduğu yerde pilin boşalmasına neden olabilmektedirler.
Bir LiPo pil hücresi 3,7 volt gerilim vermektedir. Örnek pilimizdeki gerilimi alınabilmesi için 3 pilin (11,1V / 3,7V = 3) seri bağlanması gerekir.
2100mah :
2100 mili Amper saat demektir . Yani bu değer pilin toplam kapasitesini göstermektedir. Bu değer, pilden 2100ma yada 2,1 A akım çekildiğinde pilin bir saat boyunca hizmet verebileceği anlamına gelir.
22C :
C, Capacity anlamında kullanılmaktadır. Bu değer pilden anlık olarak çekilebilecek akım kapasitesini gösterir. Bu pil için 1 C = 2100mA = 2,1 A. (1A = 1000 mA) dir. Yani 2100mAh, 20C lik bir pilden anlık olarak 2100mA x 22 = 462000mA = 46,2 A akım çekilebilir. Çekilen akım miktarını modelimizde olan elektronik (motor, servo, ESC, Gyro gibi.) parçalar ile kullanım tarzınız belirler. Helikopterlerde hover uçuşu ile 3D uçuşu arasında pilden çekilen akım değeri farklılık gösterecektir.
Örnek olarak Align T-Rex 450SE V2 kiti ile gelen 430XL motoru ortalama kullanımda 35A akım çekmektedir. Buna ilaveten servo, ESC, Gyro gibi parçalarda ortalama 1 A kadar akım çektiğini varsayarsak, toplam akım değer 36 A olur. Bu durumda bu helikopterde kullanılması gereken 2100mAh pilin C değeri 36A / 2,1A =17,14 C yani 18C olmalıdır. Bu değer ortalama bir uçuş için geçerlidir. Aşırı yükleme anlarında da fazla akım çekileceğini düşünürsek 20C- 22C lik bir pil yeterli olacaktır. Daha fazla C değeri olan pil almanın fazla para harcamaktan başka faydası olmayacaktır.
Ayrıca çekilen akım miktarı pilin hizmet vereceği süreyi de belirler. Örnek pilimizi ele alırsak, bu pilden 2,1 A. (1C) akım çekildiğinde pilimiz bir saat hizmet verebilir. Yukarda yaptığımız hesapta sürekli 36A akım çekilirse pilin dayanma süresi 36A / 2,1A = 17 kat daha az olacaktır yani 60 dakika / 17 = 3,5 dakika. Bu süre sizin kullanım tarzına göre değişiklik gösterir. Genelde bu değer pratikte ortalama 5 dakika kadardır.
Yukarıdaki hesaplamalar sürekli maksimum akımın çekilmesine göre yapılmıştır. Pratik hayatta uçuş süresi uçuş sitiliniz, motor devri, motora takılan dişliye, pal büyüklüğüne ve rüzgâr gibi birçok faktöre bağlıdır. Ayrıca motorun devir artışı çekilen akımda exponasiyel bir artış yapar.
Bu bilgilerden sonra muhtemel sorulacak sorulara cevaplar verelim :
Soru: 2100mah, 20C, 11.1 V. değerindeki bir pil yerine 2100mah, 25C, 11.1 V. lik pil alsam uçuş sürem artar mı ?
Cevap: Hayır uçuş süreniz artmaz. Bunun yerine bu pilden alabileceğiniz anlık akım değeri 2,1A x 25C = 52,5 A e yükselmiş olur. Fakat modelimizdeki konfigürasyon değişmediği için toplam ihtiyaç olan akım değer 38A dir. Yani toplam süre aynı kalacaktır. 38A / 2,1A = 18 ; 60 dakika / 18 = 3,3 dakika.
Soru: 4500mAh, 15C, 11.1 V. pil alsam toplam uçuş süresini artırmış olur muyum ?
Cevap: Bu soruya cevap vermek için önce modelimizin ihtiyacı olan 38A akımı bu pilin karşılayıp karılamadığına bakalım. 4,5 A x 15C = 67,5 A. Bu durumda bu pil ihtiyacımız olan akımı rahatlıkla karşılayabiliyor. Toplam uçuş süresine baktığımızda 60 dakika /( 38A/4,5A) = 7,14 dakika.
Hazırlayan (Emrah TEZER)
Yorumlar - Yorum Yaz